Parafia pw.
Świętego Mateusza
Starogard Gdański
Dekanat: Starogardzki
Adres parafii: ul. gen. J. Hallera 3, 83-200 Starogard Gd.,
woj. pomorskie, powiat starogardzki, gmina Starogard Gd.
Dane teleadresowe:
- 58 562 28 75, 58 562 20 91
- http://www.swietymateusz.starogard.pl
Liczba wiernych: 7.558
Księża pracujący w parafii
Proboszcz:
Porządek nabożeństw
Niedziele i święta:
07:00, 08:30, 10:00, 11:15, 12:30, 17:00, 20:00
Święta "zniesione":
07:00, 08:30, 10:00, 16:30, 18:00
Dzień powszedni:
06:15, 07:15, 07:30, 08:30, 18:00
Kościoły filialne i kaplice
Kaplice:
Szpital Rejonowy – ul. J. Balewskiego 1, 83-200 Starogard Gd.
św. Elżbiety – Dom Sióstr Elżbietanek – ul. gen. J. Hallera 27, 83-200 Starogard Gd.
Odpust:
Św. Mateusza – ipsa die
Przemienienia Pańskiego – ipsa die
Adoracja Najświętszego Sakramentu:
- czwartek 17.00-18.00
Historia parafii:
Parafia św. Mateusza postała w XIII w. Jej budowę rozpoczęto po osiedleniu się rycerzy zakonu krzyżackiego na lewym brzegu Wierzycy, które to ziemie nabyli od Święców w 1305 roku. Natychmiast przystąpili oni od obwarowania osady i wzniesienia w obrębie murów obronnych gotyckiej świątyni o bazylikowym układzie architektonicznym. Prace te trwały najprawdopodobniej od 1309 roku i w ich efekcie powstała najstarsza część kościoła (obecnie prezbiterium). Ukończono trzynawową budowlę ok. 1350 roku. Zwarty czteroprzęsłowy korpus ceglany pięty został łukami odporowymi i oflankowany przyporami, z których zachodnia skarpę uformowano w wieżę schodową. Warunki terenowe nie pozwoliły na wzniesienie typowej dla kościołów gotyckich wierzy, toteż przez wszystkie wieki dzwony kościelne umieszczono w stojących osobno przy kościele dzwonnicach. Obecną zbudowaną w 1996 roku, przenosząc na jej szczyty zabytkowy wiatrowskaz w roku 1645. Na przestrzeni dziejów kościół nękały pożary, od których największe szkody poniósł w 1461, 1484 i 1655 roku, najprawdopodobniej wtedy tracąc bezpowrotnie ceglane sklepienie prezbiterium i nawy głównej.
Kościół pierwotnie nosił wezwanie Najświętszej Maryi Panny, jednak w okresie reformacji zagarnęli go protestanci, trzymając do 1599 roku, kiedy to bp Hieronim Rozrażewski odzyskał świątynię dla katolików. Już wtedy nosiła ona wezwanie św. Mateusza. Ozdobą ceglanej budowli są okazałe szczyty zdobione ażurowymi prześwitami, sterczynami i maswerkami. – zwartą bryłę kościoła urozmaicają dwie boczne kaplice wzniesione w XVII wieku: południowa z 1650 roku ku czci Przemienienia Pańskiego i północna z 1658 roku pw. św. Barbary. Po regotyzacji świątyni na przełomie XIX i XX wieku i dobudowaniu neogotyckiej kruchty zachodniej, jej kształt zachował się bez zmian do chwili obecnej.
W XIX stuleciu wokół fary skupiało się życie religijne starogardzian: powstało Towarzystwo Śpiewu św. Cecylii (1888 r.), rozpoczęło działalność charytatywną Zgromadzenie Sióstr Elżbietanek (1891 r.), a na przekazanych przez ks. J. Blocka w 1903 roku wzniesiono „klasztorek” – szpital z domem zakonnym. Bardzo dramatyczny okres rozpoczął się wraz z wkroczeniem do miasta hitlerowskich okupantów. Na ich żądanie jeszcze we wrześniu 1939 roku zmuszony został do opuszczenia swej parafii ks. prałat Antoni Henrych Szuman, zamordowany 2 października 1939 roku w Fordonie. Jego następca, administrator ks. Bolesław Dąbrowski, został rozstrzelany wraz z innymi kapłanami 16 października 1939 roku w Lesie Szpęgawskim.
Po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku ks. Paweł Wiecki rozpoczął systematyczne prace przy odbudowie zniszczeń kościoła (wzniesienie z ruin kaplicy Przemienienia Pańskiego), jakie powstały w lutym i marcu tr. Podczas nalotów bombowych i ostrzału artyleryjskiego w czasie walk frontowych. Prace remontowe trwają do dnia dzisiejszego, dzięki czemu starogardzka fara staje się coraz piękniejsza
Przynależność miejscowości i ulic do parafii:
Aleja Wojska Polskiego, Balewskiego, Bilikiewicza, Browarowa, Ceynowy, Chojnicka (nr 2-72, 27-71), Chopina, Dmowskiego (do ul. Traugutta), Działkowa, św. Elżbiety, Gdańska, Gimnazjalna, Grunwaldzka, gen. Hallera, Harcerska, Hillar, Jacobsonów, Jagiełły, Kanałowa, Kilińskiego, Kolejowa, Kołłątaja, Kopicza, Kozia, Krótka, Legionów, Leśna, Lubichowska (nr 2-12), Magazynowa, dr. Maja, Mickiewicza (do ul. Traugutta), Murarska, Nowowiejska, Osiedlowa, Parkowa, Piaskowa, Piłsudskiego, Podgórna, Polna, Północna, Rzeczna, Rynek (ulice przyległe do fary), dr. Schwabe, Sikorskiego, Słowackiego, ks. Skorupki, Spichrzowa, Sportowa, Szewska, Szpitalna, Skarszewska (do torów), Ściegiennego, 2 Pułku Szwoleżerów, Tczewska (tylko dom przy pałacu Wicherta), Traugutta (numery nieparzyste), Wybickiego
Poprzedni proboszczowie:
- ks. Paweł Wiecki (1945-1948)
- ks. Stanisław Nagórski (1948-1953)
- ks. Marian Szczurkowski( 1953-1958)
- ks. Stanisław Nagórski (1958-1965)
- ks. Konrad Baumgart (1966-1988)
- ks. Stanisław Człapa (1988-2013)
Kapłani pochodzący z parafi:
- ks. Franciszek Kurkowski SI
- ks. Stanisław Kłos
- ks. Edmund Radtke
- ks. Czesław Burczyk
- ks. Tadeusz Klan
- ks. Edward Chadaj
- ks. Józef Zwiefka
- ks. Wiktor Kamiński
- ks. Henryk Jankowski
- ks. Bronisław Dawicki
- ks. Grzegorz Grabowski
- ks. Marek Rajkowski SAC
- ks. Wiesław Wett
- ks. Janusz Grzybek
- ks. Tomasz Mowiński
- ks. Dariusz Bartnicki
- ks. Sławomir Mowiński
- ks. Wawrzyniec Ciesielski
- ks. Radomir Sebunia
- ks. Rafał Wasielewski
- ks. Paweł M. Kołodziejski
- ks. Arkadiusz Guz
- ks. Krzysztof Narloch
- ks. Janusz Osnowski
ul. gen. J. Hallera 3, 83-200 Starogard Gd., woj. pomorskie, powiat starogardzki, gmina Starogard Gd.