Święty Bernard z Clairvaux
Św. Bernard urodził się w 1090 r. w arystokratycznej rodzinie francuskiej na zamku Fontaine koło Dijon. W wieku 22 lat wstąpił do klasztoru cysterskiego w Citeaux, do czego też nakłonił pięciu swoich braci i trzydziestu towarzyszy. Trzy lata później przyjął święcenia kapłańskie. Wówczas to założył klasztor w Clairvaux (Clara Vallis, czyli Jasna Dolina ) i został jego pierwszym opatem. Za jego życia nastąpił wielki rozkwit Zakonu i rozprzestrzenienie się klasztorów cysterskich w całej Europie, na co zapewne wpływ miały jego wiedza filozoficzna, pochodzenie i umiejętności oratorskie. Św. Bernard nazywany jest miodopłynnym lub miodoustym, a to za sprawą pięknego języka, którym wygłaszał kazania, jak to wygłoszone w Vazelay (Francja), którego efektem był wielki entuzjazm organizacji II wyprawy krzyżowej na prośbę papieża Eugeniusz II w 1146 roku. Wkrótce utworzyły się armie ochotników w Lotaryngii, Flandrii i Niemczech, dołączył też król Francji, Ludwik VII Młody. Krucjata skończyła się, niestety, klęską, co spowodowało ogromne rozczarowanie Bernarda. Św. Bernard był doradcą biskupów, papieży i książąt. Swoim autorytetem wspierał papieża Innocentego II przeciwko antypapieżowi Anakletowi II i przyczynił się do zażegnania schizmy w Kościele zachodnim. Zmarł w swoim macierzystym klasztorze w wieku 63 lat.
W 1274 r. został wyniesiony do chwały ołtarzy, a papież Pius VIII w 1830 r. nadał mu tytuł doktora Kościoła. 800 lat po śmierci św. Bernarda papież Pius XII wydał ku czci świętego piękną encyklikę, zaczynającą się od słów Doktor miodopłynny.
Bernard jest patronem cystersów, Burgundii, Ligurii, Genui, Gibraltaru, Pelplina, a także pszczelarzy. Wzywa się go także jako opiekuna podczas klęsk żywiołowych, sztormów oraz w godzinie śmierci.
Jego atrybuty to: strój cysterski, trzy infuły u stóp (odmówił ich noszenia), księga, narzędzia Męki Pańskiej, pióro pisarskie, rój pszczeli, ul.
Najbardziej znane dzieło św. Bernarda to Komentarz do Pieśni nad pieśniami. Pisał także dzieła o charakterze apologetycznym i dogmatycznym. Na drodze poznawania Boga pierwszeństwo dawał miłości, jako tej która pozwala objąć prawdy niepoznawalne rozumem. Pisał o tym w traktacie O poznawaniu Boga: „Przyczyną kochania Boga jest sam Bóg, a miarą – kochać bez miary”.
Jako wielki czciciel Matki Bożej, wsławił się szczególnym do niej nabożeństwem i autorstwem modlitwy „Pomnij o Najświętsza Panno…” Choć współcześni uczeni uważają, że św. Bernard nie mógł jej napisać, to nie ulega wątpliwości, że dał solidne podstawy do jej powstania, ponieważ poszczególne określenia i zwroty tam użyte można znaleźć w jego dziełach.
To dzięki Bernardowi kult Maryjny rozpowszechnił się w Europie. Wiążą się z nim też niesamowite dwie legendy z udziałem św. Bernarda i Maryi. Pierwsza z nich mówi o objawieniu się Maryi św. Bernardowi podczas modlitwy „Zdrowaś Maryjo”, kiedy to pomiędzy wezwaniami sama pozdrowiła św. Bernarda, a ten miał ją uciszyć, mówiąc, że „kobieta w kościele powinna milczeć”. Druga legenda związana jest z tak zwaną „laktacją św. Bernarda” i najczęściej przedstawiana jest w malarstwie. Sceny ukazują moment, kiedy św. Bernard modlił się, aby Maryja pokazała, że jest Matką. Najświętsza Panna miała odstawić na bok małego Jezusa, a z jej piersi miało popłynąć mleko do ust Bernarda. Po ekstazie święty miał powiedzieć, że smakowało ono jak miód.